Pada 12 Februari 2013, Negara telah digemparkan oleh pencerobohan sekumpulan penganas bersenjata dari Selatan Filipina, di Kampung Tanduo, Lahad Datu. Kumpulan berkenaan yang mendakwa diri mereka sebagai “Tentera Kesultanan Sulu” menuntut Negeri Sabah sebagai sebahagian daripada Wilayah “Kesultanan Sulu”. Ekoran daripada itu, kerajaan telah berusaha untuk menyelesaikan krisis ini melalui beberapa siri rundingan bagi mengelak dari berlakunya sebarang pertumpahan darah.

Namun Demikian, tindakan sebaliknya berlaku apabila kumpulan pengganas ini bertindak melancarkan serangan terhadap pasukan keselamatan sehingga mengorbankan 2 anggota pasukan keselamatan. Peristiwa berdarah ini disusuli oleh kematian 10 lagi anggota keselamatan di kampung simunul, Semporna.

Demi memastikan kedaulatan wilayah dan pemeliharaan keselamatan awam, OPS Daulat telah dilancarkan pada 5 Mac 2015.

Pada 7 Mac 2013, YAB Perdana Menteri telah mengumumkan pembentukan Kawasan Keselamatan Khas di Pantai Timur Sabah (Special Security Area) kemudian diikuti oleh pengisytiharan Eastern Sabah Safety Zone (ESSZONE) pada 27 Mac 2013 meliputi 10 daerah.
Pada 1 April 2013, Kawasan Keselamatan Khas Pantai Timur Sabah (ESSCOM) telah ditubuhkan. Pada 29 Jun 2013, OPS Daulat digantikan dengan Operasi Sanggah yang dikendalikan sepenuhnya oleh ESSCOM.

15 Julai 2014, ESSCOM telah disusun dan distruktur semula dalam usaha untuk memperkasa peranan dan fungsinya melalui Arahan Eksekutif, Arahan No.1.